Φιλολογικό μνημόσυνο εις μνήμην Μαντζουράνη Εμμ. Κουναδίνη Ανθχου ΕΝ 1933 - 1994

 



Φιλολογικό μνημόσυνο εις μνήμην Μαντζουράνη Εμμ. Κουναδίνη Ανθχου ΕΝ 1933 - 1994 †

https://www.idrogios.gr/.../kounadines-emm-mantzouranes...
Ναυτικός με 22 χρόνια πραγματικής υπηρεσίας, σημαίνει μία ολόκληρη ζωή σαφώς και όχι οικειοθελούς έγκλειστου μοναχικού βίου. Αναπόφευκτα, όμως, αυτή είναι η μοίρα του και με αυτήν, ηθελημένα ή όχι, συμπορεύεται καθ' όλη την διάρκεια της καριέρας του. Ωστόσο, μες στο πιεστικό αδιόρατο του χώρου και του χρόνου που τελεί, των ατελείωτων δηλ. προσωπικών ωρών αγωνίας για επιβίωση, συνακολουθεί και ό,τι στενάχωρα άφησε πίσω του: οικογένεια, φίλους, ζωή, στιγμές.. τις άλλοτε στιγμές, με το υψωμένο να ανεμίζει μαντίλι του αποχωρισμού, με τα εκατέρωθεν ασυγκράτητα δάκρυα και τις άλλοτε αναμενόμενες συναντήσεις και συγκινήσεις, με τους ασπασμούς και τις χαρές ή τις λύπες. Κι έπειτα... ξανά πάλι από την αρχή.
Υπό αυτές, λοιπόν, τις κατ' εξακολούθηση φορτισμένες συγκινησιακές στιγμές του και για τα εξ ανάγκης μίας ισόρροπης έσω σχέσεως, ατσαλώνεται το βιοχημικό παρεμπίπτον σύμπαν του, χρησιμοποιώντας εκείνες τις άμυνες προς κάθε χρήση, εξομαλύνοντας τελικά δημιουργικά αυτά τα συναισθηματικά κενά. Η ανάγκη λοιπόν αυτή, προς εξομάλυνση και αυτοέλεγχο των παραπάνω αδιεξόδων, λυτρωτικά για ορισμένους, μετουσιώνεται σε χάρισμα πνευματικό τελώντας και τελικώς αποδίδοντας κείμενα σπουδαίας αξίας, κάθε μορφής, που αφορούν φυσικά την τέχνη του λόγου.
Κάνοντας, λοιπόν, αυτή τη μικρά αποτίμηση, σε σχέση με την έκταση του έργου του, αφουγκραζόμαστε τις στιγμές κατά τις οποίες ο ίδιος τέλεσε ανεμπόδιστα, αλλά και τις στιγμές που ο ειρμός του βίαια, σε ώρα περισυλλογής, διεκόπη είτε λόγω εργασιακής ανάγκης - βάρδιας ή stand by προς προσέγγιση κάποιου λιμένα, είτε σε ώρες απρόβλεπτα κακοφορμισμένων ακραίων καιρικών συνθηκών.
Το κατ' ουσίαν, όμως, στην αφηγηματική μετρική ποιητική του, για εμάς, είναι ο ανεπιτήδευτος λόγος που, αν θέλετε, είναι αυτό που ιδιαιτέρως κρίναμε πως μας ικανοποιεί διότι, ουσιαστικά δεν προσπαθεί να πει κάτι λιγότερο ή περισσότερο από αυτό που κατάματα αντικρίζει, που αισθάνεται ή μερικώς διαισθάνεται και που καθημερινά, επί 22 έτη, κοινωνεί. Δεν χρησιμοποιεί δηλ. ουτοπικά σχήματα και εικόνες εύσχημες πέρα από τις ουσιαστικά βιωματικά πραγματικές, σε σχέση με τους αντιθέτως όσους, της αυτής συντεχνίας ομοτέχνους, με τις μεταφυσικής τάξεως τάσεις. Ο Κουναδίνης πατάει στέρεα και αυτό μας ικανοποιεί πλήρως.
Έτσι, είτε το ποιητικό υποκείμενο, μας δίδεται σε χρόνο ενεστώτα, είτε μερικώς σε παρατατικό, η αξία του ως πράξη δημιουργικής αρχής γενομένης, είναι αδιαμφησβήτητη κι αυτό θεωρούμε πως έγκειται, πρωτίστως στην ιδιοσυγκρασία του ποιητή - με τους από ψυχής αδιασάλευτους ανοιχτούς πνευματικούς ορίζοντες και το καθάριο βλέμμα· γι' αυτό και υποστηρίζουμε πως είναι επαρκώς ισόρροπη, τόσο τεχνικά όσο και συναισθηματικά, η δομική σύνθεση στο σύνολό της, ικανή δηλαδή τόσο ώστε δυνητικά να μας συμπαρασύρει κι εμάς ως θεωρούς αλλά και ως δέκτες, σε πλόες ήρεμους άλλοτε, με γαλήνιες θάλασσες ή αντιθέτως, σε αβυσσαλέα κατακλυσμικά καιρικά φαινόμενα και σε ό,τι αυτά συνεπάγονται. Επίσης ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνουν οι αναφορές του, στον κοινωνικό μικρόκοσμο στον οποίο ζει και τελεί, από όποια κατά καιρούς αξιωματική θέση.
.
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ
.
.
Θολώνουνε τα μάτια μου και σφίγγεται η καρδιά μου
σαν τα παιδιά μου, στις photos μονάχα, τα κοιτάω.
Τίποτα ωραιότερο δεν έχω απ’ τα παιδιά μου,
κι ένα μονάχα, σκέφτομαι, πότε σ' αυτά θα πάω.
.
Σ' όλη την έρμη μου ζωή, τις θάλασσες γυρίζω
κι η μοναξιά μου αβάσταγη κι αβάσταγος ο πόνος.
Κουράστηκαν τα μάτια μου στο γαλανό και γκρίζο.
Έχω γυναίκα και παιδιά, μα ζω πάντοτε μόνος.
.
Μόνος μου μες σε μια μικρή τετράγωνη καμπίνα,
παλεύοντας ολημερίς με τα στοιχειά της φύσης
θυμάμαι τα λογάκια τους, τα λυπημένα εκείνα:
Πατέρα, πες μας, πού θα πας, πάλι θα μας αφήσεις;
.
Μα σαν θα γείρω, μέσαθε περνούν απ' το μυαλό μου
κι εκεί που πάω να κοιμηθώ, αυτά πάλι θυμάμαι.
Μέσα σε κάθε κίνδυνο, τα βλέπω πάντα εμπρός μου,
στα όνειρα, σαν έρχονται τη νύχτα που κοιμάμαι.
.
Κι έπειτα, ορθός στη γέφυρα, λέω στον Αϊ Νικόλα
που κρεμασμένος στο καρφί, ήρεμος με κοιτάζει,
χρόνια μαζί μπαρκάρουμε κι όπως προστάτης σε όλα,
μον' τα παιδιά μου πρόσεχε κι άλλο για με δε νοιάζει.
.
Αρχείο Μαντζουράνη Κουναδίνη Ανθχος ΕΝ 1933-1994
.
Κλείνοντας, με τα ως είθισται σε στιγμές φιλολογικού μνημοσύνου, θα θέλαμε ελαφρώς να γείρουμε επί του τάφου συγκινημένοι και νοερά στρεφόμενοι προς τον Ποιητή, να τον ασπαστούμε, φιλώντας του το χέρι και ζητώντας του συγγνώμη, που αργήσαμε...
.
.
Γιώργος Ν. Μανέτας
Λογοτέχνης της
Ετ. Ελλ. Λογοτεχνών
.
.
Μαντζουράνης Κουναδίνης του Εμμανουηλ, † , το γένος Φραγγούλη γεννήθηκε στην Σκύρο στις 08/11/1933.
Το 1943 βρέθηκε στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, έζησε τα παιδικά - εφηβικά του χρόνια στο Ίδρυμα Αλητόπαιδων οπού αργότερα ονομάστηκε Ίδρυμα Αριστοτέλης. Υπηρέτησε στο πολεμικό ναυτικό, την περίοδο 1950-1952 ως ηλεκτριστής.
Το 1954 πιστοποίησε τις γνώσεις του ως ηλεκτριστής και στη γλώσσα των πορτογαλικών μέσω προγράμματος της ΔΕΜΕ και στις 7 Μαιου 1955 αποχώρησε μαζί με άλλους 80 Έλληνες για ένα καλύτερο αύριο στην Βραζιλία. Εκεί εργάστηκε 3 χρόνια στο Ριο Γκραντε Ντε Σουλ και στο Πόρτο Αλέγκρε. Το 1958 βγάζει ναυτικό φυλλάδιο στο Πόρτο Αλέγκρε και μπαρκάρει με νορβηγική εταιρία με το πλοίο VENI, ένα χρόνο αργότερα και ενώ βρίσκεται στο ίδιο καράβι θα πέσει στα νερά του ατλαντικού για να σώσει τον Νορβηγό φίλο του Χανσεν. Το γεγονός αυτό καταγράφηκε στο φύλλο της 7η Μαΐου του 1959 της τοπικής εφημερίδας «The Liverpool Echo and the Evening Express».
Η ηρωική πράξη του αυτή ανταμείφθηκε αναπάντεχα με την παρασημοφόρηση του από τον Βρετανικό Σύλλογο Ναυτικών Liverpool Shipwreck And Humane Society μόλις έξι μήνες μετά, αλλά και την προαγωγή του από την νορβηγική πλοιοκτήτρια εταιρία του, την Smedvigs Tankrederi A/S με έδρα το Stavanger της Νορβηγίας.
η υπηρεσία του όπως την βρήκα στα αποδεικτικά πληρωμών στο αρχείο του είναι
VENI 1958
VESTAN 1959
VESTRI 1960
MS BRISEIS 1963
BRISEIS 1966
BOTICELLI 1969
BRAQUE 1970
SWIFT SEAGUL 1975
Δ/Π ΝΕΦΕΛΗ 1978-80
ΤΟ 1980 σταμάτησε και εργάστηκε στην στεριά ως καταστηματάρχης. Άνοιξε την κάβα Τροπικάνα στην Αργυρούπολη Αττικής. Εκεί συνέχισε να γράφει τα ποιήματα του. Έστελνε συχνά με θέμα την Σκύρο στην εφημερίδα της Σκύρου, Σκυριανά Νέα.
Δυστυχώς έφυγε από την ζωή την ζωή μετά από άνιση μάχη με τον καρκίνο του εγκεφάλου στις 30 Οκτωβρίου του 1994 μην έχοντας φτάσει ακόμα σε συντάξιμη ηλικία.
Τα ποιήματα του καθώς και όλο τα ναυτικό αρχείο του ανακαλύφθηκαν 25 χρόνια μετά τον θάνατο του όπου και αναγνωρίστηκε επίσημα ως ποιητής με την συμμετοχή του στο φεστιβάλ ποίησης του οίκου Υδρόγειος στην Θεσσαλονίκη.

Κριτική σκέψη: Spyridon Trousas, ο εικαστικός

 


Κριτική σκέψη: Spyridon Trousas, ο εικαστικός 

 

Αξιότιμε κύριε: 

Της ζωγραφικής σας νομοτέλειας και της αισθητικής ουσιώσεως την ωραιότητα, ζήλεψα...


Ως μέτοχος των εντυπώσεων της εικαστικής προσφοράς σας, συνεκτιμώ τη σχηματική ζωγραφική ωραιότητα, τη θέωση του αλχημικού χρωστικού θάρρους, το μη στατικό αλλά αέναα παλλόμενο και δονούμενο των εικόνων. 

Της διαλεκτικής διηγήσεως και ποιητικής τελειώσεως τον οίστρο!!


Ο πνευματικός κόπος που εσείς καταβάλετε, φέρει την έννοια και έγνοια του ωραίου, του υψηλού… Δηλαδή, της τελειώσεως, που στρέφεται κατά της ρηχότητας και πεζότητας, της νοητικής γυμνώσεως και αταξίας. Μέσα στη συνοχική δομική διεργασία των σχημάτων σας, ουσιώσατε μιαν ιδέα, διακριβώσατε το όλoν με εκφραστική πληρότητα. Προσδώσατε κοσμιότητα στην ακοσμία μας και λυτρώσατε τις αδιέξοδες στιγμές των πληγωμένων ομμάτων μας…


*Ο Σπυρίδων Τρούσας είναι Κερκυραίος εικαστικός και ποιητής. που τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην Μεγάλη Ελλάδα.



Γιώργος Ν .Μανέτας

Λογοτέχνης

της Ετ. Ελλ. Λογοτεχνών

.

25 Σεπτεμβρίου 2011


Πανσέληνος Των σκουληκιών

 


Πανσέληνος Των σκουληκιών

Κι απόψε μια πανσέληνος αποφάσισε να βουτήξει
σαν το σκουλήκι μέσα στα χώματα.
Μια νύχτα, σα μικρά μυρμήγκια κάτι μαζέψαμε και εμείς
και είπαμε κατόπιν θα τα θάψουμε!
Ξεκίνησε να απαριθμείς
Όνειρα!
Έρωτα!
Ελπίδες!
Προσδοκίες!
Σέρνονται στα χώματα όλα μαζί με την προσδόκιμη Άνοιξη.
Στο χώμα θα τη βρούμε, θα σκάψουμε αρκετά,
θα ιδρώσουμε, αλλά θα τα καταφέρουμε.
Άλλωστε δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη προσπάθεια
Η δουλειά έγινε αρκετό καιρό τώρα.
Πάρτε φτυάρια!
Ελάτε όλοι μαζί να την κάνουμε να σέρνεται.
Μια πόρνη ήταν και μας εξαπάτησε
Φτάνουν τα δάκρυα.
Μανίκια πάνω.
Μας περιμένει λίγη δουλειά και θα καταφέρουμε
να θάψουμε για πάντα το όνειρο.
Οφθαλμαπάτη ήταν όλα.
Μην τη λυπάστε.
Φτάνουν τα παραμύθια της.

Ειρήνη Λεοντάρα

ΟΡΓΑΣΜΟΣ ΛΕΞΕΩΝ

 ΟΡΓΑΣΜΟΣ ΛΕΞΕΩΝ

Πώς να ησυχάσω την ψυχή;
Τι να της προσφέρω για να την ξεγελάσω;
Μένω στης σιωπής τα κύμα που σαρώνει τις λέξεις
αλλά αυτές σαν φελλός επιπλέουν.
Είναι κι αυτό το τριαντάφυλλο που φέρνει την αυγή
στο σκοτάδι των σκέψεων.
Είναι το μόνο στήριγμα για να πιαστώ
και να περιμένω πότε θα με ξεβράσει
το κύμα στα ακρογιάλια της καρδιάς.

Μόνο εκεί βρίσκουν οι λέξεις μου την ηρεμία
και το φως για να φτιάξω ένα δικό μου λεύκωμα
με τις πιο δυνατές συγκινήσεις..
Ένα κολύμπι στον οργασμό των λέξεων
ώστε να συνθέσουν ένα ποίημα
που θα με οδηγήσει σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή..
Όπως ακριβώς και η ζωή μου!
Όπως ακριβώς και ο θάνατος μου!
Ποιήματα γεμάτα απ'την αύρα μου!
Γεμάτα από την δύναμη
της ψυχής μου!
Πετρούλα Σιόγκα

Κριτική σκέψη: Καλλιόπη Τσούχλη


 Κριτική σκέψη: Καλλιόπη Τσούχλη


Ποίηση

Στην τόσο ταλαιπωρημένη, στην ουσιαστικά άνυδρη θα έλεγα λογοτεχνικά εποχή μας και δη στη ναυτική – θαλασσινή, ένα όνομα δύναμαι να διακρίνω και να ξεχωρίσω στο ομιχλώδες αυτό τοπίο, προτείνοντας το, ως όφειλα, ώστε να καταγραφεί και εκχωρηθεί στον τελευταίο τόμο των "Αθανάτων" του ναυτικού και όχι μόνον, λογοτεχνικού Παρνασσού: Της υποπλοιάρχου του εμπορικού ναυτικού, Καλλιόπης Τσούχλη…

Σηματωρός κρατούσα τον πνευματικό της αλλοδαπής λύχνο, βιώσασα πλείστα, ιστορούσα τόσα δε όσα θυελλικόν μόνον μένος αμίμητον πλάττει τα ανείπωτα.

Σαν να λέμε, δηλαδή, μας εξεικονίζει προσφυώς ικανά τα της ναυτικής και όχι μόνον ζωής της, τόσα όσα οι θύελλες δε τόλμησαν.

…Και τούτη η ελαχίστη σε χρόνο και κόπο κριτική σκέψη, που αφορά τον συγγραφικό βίο της γράφουσας, προέκυψε διότι τυχαίως έτυχαν τα όμματά μου να αντικρίσουν και να ευεργετηθούν από ένα θραύσμα κειμένου αξίας, άκρως εκφραστικό με συνοχή καθώς της ποιητικής τέχνης ανθός αμάραντος. Έκτοτε, εθισμός καλεστικός κάθε της πόνημα: Με την τεχνική των αυξομειώσεων, σε πρώτο και δεύτερο πρόσωπο, ενίοτε με μία διεργασία έσω διαλόγων – λυτρώσεως ψυχικής αλλά και ευδοκίμως αναγκαίας ως προς την στοχαστική της, συνδιαλέγεται με την φίλη των ναυτικών μοναξιά, αντικρίζοντάς την κατάματα, συνομιλώντας θαρρείς ως άνθρωπος προς άνθρωπο, που αγαπά και αισθάνεται, που χαίρεται να θυμάται, που κερδίζει αλλά και συνθλίβεται από το συνεχές ταξίδι, το άξενο πότε φιλικό και πότε αντίξοο.

Τούτος ο λόγος… ναι! τούτος ο λόγος, είναι μεγίστης αξίας, διότι βιωματικός, καθάριος, ωκεάνιος, κρυστάλλινος! με λεβεντιά δοσμένος και αποδομένος με δάκρυα τόσα, που μόνον τιμή μας περιποιεί η στοχαστική της αυτή.

Capt Kalli Tsouchlis
στην λεκτική σας Αργώ, συνεπιβάτες εμείς αν θέλετε και σηματωροί, διότι μας ουρανώσατε και διότι μας συμπαρασύρατε σε σύμπαντα νοητικής και ψυχικής λυτρώσεως, έσω διαλόγων… Να είστε καλά!!


Γιώργος Ν. Μανέτας
Λογοτέχνης
της Ετ. Ελλ. Λογοτεχνών

Κριτική: «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα»






 Κριτική: «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας.

#αντωνηςχαριστος
Γράφει ο Αντώνης Χαριστός
Η λογοτεχνία και δη το θέατρο οφείλουν να υπερβαίνουν τα συμβατικά σύνορα της ανθρώπινης υπόστασης. Να ταξιδεύουν τα νοήματα μέσα στον χρόνο και να διαμορφώνουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις ερμηνείας και απελευθέρωσης της σκέψης από τα όρια της καθημερινότητας. Όταν δε, μάλιστα, ο συγγραφέας ανταποκρίνεται σε έναν σκοπό ανώτερο της έκφρασης και βυθίζεται στα συνθετικά συστατικά της ψυχολογίας του δρώντος υποκειμένου, τότε τα έργα που συναποτελούν την φιλολογία σε διεθνές επίπεδο χαράσσουν πολύπλευρα τις αντιστοιχίες στο εκάστοτε «παρόν» και διαρκώς καταφεύγουμε στις γραμμές τους προκειμένου να αναζητήσουμε απαντήσεις στα ερωτήματα που η ζωή θέτει αδιάκριτα.
Σε αυτή την κατηγορία των έργων με ταυτότητα και ανεξάρτητη παρουσία στο διάβα του χρόνου ανήκει και το «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» του Ευγένιου Ο΄ Νηλ. Για το έργο αυτό καθαυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η αυτοβιογραφική του πλευρά. Ο ίδιος ο συγγραφέας περιγράφει, με δόσεις ψυχανάλυσης στις σκηνές του δράματος, πτυχές της προσωπικά βιωμένης εμπειρίας.
Ο Ο΄ Νηλ ήταν γιος του Ιρλανδού μετανάστη ηθοποιού Τζέιμς Ο’ Νιλ και της Μέρι Έλεν Κουίνλαν. Η μοίρα του ζεύγους ήθελε τον πατέρα να βασανίζεται από το αλκοόλ και τη μητέρα να εθίζεται στη μορφίνη για να αντιμετωπίσει τις προεκτάσεις πόνου που συνόδευσαν την γέννηση του Ευγένιου. Αυτή η στάση ζωής εμφανίζεται καθόλη τη διάρκεια της παράστασης.
Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς όχι απλά σέβεται το πλαίσιο που εκ των προτέρων θέτει το έργο, αλλά επενδύει στην σκηνοθετική οπτική της συμβολικής αναπαράστασης των στιγμών μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Ο χώρος οριοθετημένος μοιάζει να «στενεύει» σε κάθε κίνηση των ηθοποιών. Έντεχνα τοποθετεί τον χώρο της δράσης (βλ. σαλόνι, τραπεζαρία, βιβλιοθήκη, εξωτερικός φράκτης) σε μία ενιαία οντότητα η οποία επιβάλει τις εναλλαγές των ρόλων, δίχως να υπονομεύεται η ομοιομορφία της αισθητικής που ο ίδιος αποπνέει. Με άλλα λόγια, ο χώρος της σκηνοθεσίας δεν αναπαράγει το κείμενο, αλλά διαμορφώνει την συμβολική αναπαράσταση στιγμών αυτού μέσα από την κλίμακα της κορύφωσης και της ισορροπίας. Οι τελευταίες αλληλοεπιδρούν σε τάξη και ρυθμό, ακριβώς για να αποδώσουν με τον πλέον εμφατικό τρόπο τις εσωτερικές-ψυχολογικές αντιθέσεις των ηρώων.
Ο Ευγένιος Ο΄ Νηλ θα μεγαλώσει σε οικοτροφείο εξαιτίας των θεατρικών περιοδειών των γονέων το, ενώ αργότερα ως εργάτης στα καράβια θα δεθεί με τη θάλασσα, αλλά και το αλκοόλ. Η επιστροφή του από το υγρό στοιχείο θα συνοδευτεί από τη φυματίωση και την ανάρρωση σε σανατόριο. Τα περαιτέρω βιογραφικά στοιχεία δεν θα προσφέρουν στον αναγνώστη τίποτε περισσότερο από την επιβεβαίωση όλων όσων καταγράφονται στο έργο.
Η αμερικανική εκδοχή της οικογένειας συνθλίβεται κάτω από ένα τριμελές σχήμα κακοποίησης. Ιδιοκτησία/φιλαργυρία του πατέρα από τη μία πλευρά· εθισμός στη μορφίνη και τις ψευδαισθήσεις της μητέρας από την άλλη πλευρά· και στη μέση αυτής της δέσμης εξουσιών τα δυο αγόρια τα οποία προσλαμβάνουν τις συγκρούσεις και την ατομική αποξένωση από την βαναυσότητα την οποία υφίστανται (βαναυσότητα όχι πάντοτε ως σωματικός πόνος, αλλά και ως στάση έναντι των πραγμάτων, στάση η οποία ερμηνεύεται παράλληλα με την υποκειμενική διάψευση των επιθυμιών, των πόθων και των προθέσεων).
Ο μεγαλύτερος γιος του ζευγαριού, Τζέιμι (το ρόλο υποδύεται ο Αινείας Τσαμάτης) είναι επίσης αλκοολικός, ο οποίος έχει υποταχθεί στη μοίρα του εξαναγκασμένος να ακολουθήσει το επάγγελμα του ηθοποιού. Ο Έντμουντ (το ρόλο υποδύεται ο Βασίλης Μαγουλιώτης), επέστρεψε από τα καράβια στα οποία δούλευε ως ναυτικός, για να ανακαλύψει ότι πάσχει από φυματίωση. Βασική συνισταμένη μεταξύ των μελών της οικογένειας είναι η εγωκεντρική αναφορά της πραγματικότητας. Αυτή η οπτική καθηλώνει τα άτομα στη μονομέρεια και τα εγκλωβίζει έναντι εναλλακτικών οι οποίες σχετίζονταν με την επίδραση τρίτων προσώπων στη δική τους ιστορία. Το παρελθόν είναι ο κύριος χρονικός άξονας ο οποίος προσθέτει περιεχόμενο και προσδιορισμό σε κάθε τους βήμα. Οι ίδιοι οι ρόλοι ανατρέπονται. Γονείς δίχως την ανάληψη ευθύνης για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών και, με τη σειρά τους, παιδιά τα οποία αντικατέστησαν στο προσκήνιο των ευθυνών τους γονείς προκειμένου να επιβιώσουν στον κόσμο του ανταγωνισμού.
Ο ρεαλισμός των χαρακτήρων «εξαναγκάζει» την σκηνοθεσία να υπαχθεί στις αντιθετικές οπτικές του θύτη και του θύματος, της αλήθειας και του ψεύδους. Και τα καταφέρνει αριστοτεχνικά. Ο Δημήτρης Καραντζάς επιδιώκει να «βουτήξει» στον πυθμένα του οικογενειακού δράματος. Όσο περισσότερο εξοβελίζει τους ηθοποιούς στα ψυχικά τους όρια τόσο πετυχαίνει την απόλυτη έκφραση της εσωστρέφειας και των προβληματικών σχέσεων που κάθε μέλος χωριστά βίωσε στο παρελθόν του, ατομικό και συλλογικό. Εκείνο το οποίο, εν τέλει, πετυχαίνει είναι το γεγονός ότι οι ηθοποιοί δεν υποδύονται ρόλους, αλλά υιοθετούν αντιστοιχίες με την πραγματικότητα. Ο ρεαλισμός στα ακρότατα όρια της πνευματικής δημιουργίας, με απόλυτη επιτυχία.
Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς ερμηνεύει το ρόλο του πατέρα και ο θεατής βιώνει το «δικό» του πατέρα στο πρόσωπό του. Καταλύει τα προσωπικά χαρακτηριστικά και μεταδίδει με ένταση και ενσυναίσθηση ακαριαία στο κοινό. Η ταύτιση είναι εκκωφαντική. Η σπουδαιότητα της σκηνικής του παρουσίας αντανακλά την ποιότητα του υποκριτικού του ταλέντου.
Από τη δική της πλευρά, η Μπέτυ Αρβανίτη είναι συγκλονιστική. Οι ψυχολογικές εναλλαγές και οι εκφάνσεις σώματος και προσώπου συνεπαίρνουν το φιλοθεάμον κοινό και το «σπρώχνουν» σε μία ιδιάζουσα αναμέτρηση εαυτόν. Με χειρουργικές κινήσεις στη σκηνή ξεδιπλώνει επιδέξια τον αθέατο κόσμο των συναισθημάτων.
Στους ρόλους των δύο αγοριών, οι Αινείας Τσαμάτης και Βασίλης Μαγουλιώτης είναι εκπληκτικοί. Και οι δύο, από διαφορετικές αφετηρίες και κατευθύνσεις, αλλά κοινή πορεία, οδηγούν τους χαρακτήρες των ηρώων σε ένα παιχνίδι δράματος και αποκάλυψης. Ο Αινείας Τσαμάτης διαθέτει την ψυχρή αισθητική εκφοράς ενός περίπλοκου λόγου στιγμών έντασης και νηνεμίας, γεγονός που τον καθιστά ποιοτικά κυρίαρχο στη σκηνή, ενώ ο Βασίλης Μαγουλιώτης αποδίδει το προ-στάδιο της φυματίωσης, τα συναισθηματικά συντρίμμια της παιδικής ηλικίας και τις μεταβολές της ιδιοσυγκρασίας με τρόπο ιδιόμορφο. Κινείται στο θεατρικό σανίδι και ενεργεί με «επεκτατική» ενέργεια, ελεγχόμενη ένταση και στοχευμένη παρέμβαση, προσδίδοντας χαρακτηριστικά μοναδικής αισθητικής αξίας στο πρόσωπο.
Στο παραπάνω σύνολο προσθέτουν υπεραξία οι εξαιρετικά προσεγμένες ενδυματολογικές επιλογές της Ιωάννας Τσάμη και το, επιμελημένο λεπτομερώς, σκηνικό της Ελένης Μανωλοπούλου. Οι μουσικές επιλογές του Γιώργου Πούλιου ενισχύουν τις στιγμές αγωνίες, φόβου και έκπληξης, στοιχεία ιδιαίτερης απεικόνισης του έργου.
Μία θεατρική παράσταση που υπερβαίνει με αξιώσεις το κείμενο του δημιουργού.
Info: Tετάρτη & Κυριακή στις 19.30, Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 20.30 στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας (Κεφαλληνίας 18, Κυψέλη / 2108838727)
ΠΗΓΗ: https://tetragwno.gr/.../kritiki-taxidi-megalis-meras...

Κριτική σκέψη: Νόρα Ξένου

 


Κριτική σκέψη: Νόρα Ξένου

 

 

Ποίηση

 

   

 

Η ειδοποιός διαφορά, που προκύπτει από το βιβλίο "Μοναχική Αναζήτηση" της κ. Νόρας Ξένου, είναι γιατί, η υφολογική εκφραστική αυτής καθαυτής της ποιητικής, είναι ιδιαιτέρως εξαιρετική, καθώς μέσα της φέρει μίαν απαράμιλλη αισθητική παίδευση, επί της λεκτικής της απόδοσης.

Με έντονη την αίσθηση της ηθικής βιωμένη και με λόγο ανεπιτήδευτο, μας δίδει ιδιότυπα φιλοσοφημένα ποιητικά κείμενα, στα οποία διατυπώνει εμφατικά θέσεις και απόψεις, για το μυστηριώδες, αξεδιάλυτο τοπίο του έρωτα και της αγάπης, το άλλοτε ουτοπικά ατελέσφορο και σπανίως άλλοτε, ουσιαστικά τελεσφόρο.

Χωρίς καμία έκπτωση επί των αξιών, ουσιωδώς τοποθετείται επ' αυτών, με τους απαραίτητα αναγκαίους, χάριν της απόδοσης, προϊδεασμούς, ικανά εγγίζοντάς μας (μέχρι επαναπροσδιορισμού) και ορίζοντάς μας συγκοινωνούς σε τούτο το μεγάλο της φιλοσοφίας ταξίδι των απανταχού ανθρωπίνων συναισθημάτων, των της ηθικής συνευρέσεως και βεβαίως, με την συντεταγμένη πάντα σφραγίδα της δικής της αισθητικής κοσμοαντίληψης.

 

 

Μην με αγνοείς...

Κάθε ψίθυρος σου και ανάσταση ψυχής...

Κάθε χάδι σου κι ένα βήμα παρακάτω

σ'αυτό που λέγεται ζωή...

Είσαι σαν αέρας που φέρνει χαρά,

με χρώματα λαμπερά,

είσαι σαν φουρτούνα που ξεσηκώνεις κάθε τι

κοιμισμένο μέσα μου.

Μην με αγνοείς...

Γιατί όταν το κάνεις στέλνεις μια ερωτευμένη ψυχή στον Άδη με αργό, βασανιστικό τρόπο.

Μια ψυχή που η μόνη της χαρά είναι να σε έχει κοντά της.

Όλα για σένα αγαπημένε μου ακόμα κι αν με αγνοείς...

Μου φτάνει που υπάρχεις!

 

Νόρα Ξένου

https://www.facebook.com/Μοναχική-Αναζήτηση-103858354920090/

https://www.facebook.com/Μια-κραυγή-από-αναστεναγμούς-107887591076866/

Γιώργος Ν. Μανέτας

Λογοτέχνης

Της Ετ. Ελλ. Λογοτεχνών

Κριτική σκέψη: Μαρία Χρονιάρη

 


Κριτική σκέψη: Maria Chroniari

 

Ποίηση - "Αγέννητη γη"

 

Τρίτη 20/02/2018 Polis Art Café

 

«58 ποιήματα, 58 πράξεις πληγής στα περιθώρια του χρόνου»

 

 

Ανατρέχοντας σε βιβλία από εκδηλώσεις που έχω παραβρεθεί κατά καιρούς, στάθηκα εκ νέου στο καθόλα εξαιρετικό πόνημα της κ. Μαρίας Χρονιάρη «Αγέννητη γη» των εκδόσεων Σόκολη, στο οποίο χαίρω την τιμή μίας γενναιόδωρης αφιέρωσης από την ίδια, και αυτό που έχω να θυμάμαι ιδιαιτέρως, είναι εκείνα τα μεγάλα εκφραστικά διερευνητικά μάτια με το βαθύ καθάριο βλέμμα - λες και άγγελος σε αποστολή εξαγνισμού και κάθαρσης του κόσμου Αυτού.

Αν λοιπόν, σήμερα θεωρώ αυτά τα μοναδικά σε αξία πονήματα, τα εκ του βιωμένου έως τώρα χρόνου της - μιας και πάρα πολύ νέα, είναι διότι βρήκα το διαυγές απόλυτο της φιλοσοφημένης σκέψης και πως αποδόθηκαν με βαθιά συναίσθηση του τι πραγματικά επαγγέλλεται... τεχνικά και συναισθηματικά, με δίχως εκείνες τις ακρότητες και τους λεκτικούς προς εντυπωσιασμό στολισμούς… Η "Αγέννητη γη" της, είναι μία σπουδή της εκφοράς του λόγου και των αμιγών αισθημάτων σε δημόσια έκθεση, γι’ αυτό και της χρεώνω, αληθώς, το "Εξαιρετικά Σπουδαία", γιατί δικαιωματικά της ανήκει ο εύσχημος αυτός χαρακτηρισμός.

 

 

 

 

Από το ποίημα Απόδραση:

 

Οι ποιητές είναι πάντα

προς την πλευρά της ζωής

Γράφουν μόνο υπέρ της

φορώντας μόνιμα

στο μπράτσο τους

το μαύρο περιβραχιόνιο

του θανάτου

 

Μη μου ζητάς να εξηγώ

δεν έχω άλλα μάτια

Για κάθε σύμφωνο χάνω κι ένα φωνήεν

και για το θάρρος που χρειάζεται

χρεώνομαι.

Όλες οι λέξεις μου ιδρώνουν από ασιτία

 

 

 

Η ίδια, φέροντας ως φορτίο στους ώμους της την προσωπική της μαρτυρία και βίωση, ηθελημένα ζει τη φθορά ως αντίβαρο εξισορροπητικό, ρέποντας προς τα βάθη των θεμιτών και αθέμητων της δικής της κοσμογονίας, ώσπου προοδευτικά να αποκαθάρει κάθε τι που κακοφόρμισε στην Αγέννητη γη της...

και που, υποθετικά από πλευράς μου, δεν ευτύχισε τους δικούς της καρπούς για να δρέψει.

Ειδικότερα: Στο άχρονο και άυλο του έλλογου υποσυνειδήτου, βρίσκονται εικόνες παλλόμενες αρχετυπικές, ικανά χρήσιμες για την ισόρροπη εξελικτική συναισθηματική της πορεία. Έτσι, διαχειριζόμενη ικανά τα παραπάνω, εξιλεώνεται δίνοντας χώρο σε ό,τι μη ζημιογόνο και αλληλοσυγκρουόμενο της ασυνείδητης σκέψης, καθιστώντας την ποίηση ως το μέσο της δημόσιας έκθεσης, υπό την έννοια της κοινής συλλογικής ωφελιμότητας μετουσιωμένης.

 

 

 

 

Τίποτα που να σε θυμίζει

δεν έμεινε

Είδες, σου λέω,

τίποτα απ’ ό,τι μας άγγιξε

δεν χάνεται στον χρόνο.

........

Θέλω να ξεχάσω

μα η μνήμη μου δεν βοηθά

Θέλω να θυμηθώ

μα η λήθη μου ποτέ δεν κοιμάται.

........

Κάποιες στιγμές

σκέφτομαι πόσες ζωές

χρειάζεται να σπαταλήσουμε

για να βρούμε τη ζωή

που χάσαμε

 

 

 

Εδώ, το υπαρξιακό μοιάζει σε τεντωμένο σχοινί - επιλυμένο. Ωστόσο, από την καθημερινότητά της και από τις (πιθανώς) ευτυχείς ή αντίξοες συναισθηματικά στιγμές της, με βαθιά συναίσθηση του τι τελικώς πράττει, αισθητικά πάντα και με πένα εκλεπτυσμένη, μας καταδείχνει ό,τι σαθρό και κίβδηλο συντελείται, είτε αυτό έχει ως παράγοντα τον άνθρωπο, είτε αυτό έχει ως άλλη ενδιάμεση αιτία, το αδιόρατο της κοινωνικής αιθάλης και των φρυκτωριών αυτής. Αυτό, θεωρώ και το επιστέγασμα του εξαιρετικού καθόλα ποιητικού οικοδομήματος της κ. Μαρίας Χρονιάρη.

 

 

 

 

Μια μέρα

σχεδόν απείθαρχα

ξημέρωσε ένα μετά

σαν κάποιος

να ξυπνούσε από κώμα

Όλα είχαν αλλάξει

άνθρωποι ονόματα γεγονότα

Ο καιρός περνούσε

σαν στοίχημα

που έπρεπε να κερδηθεί

Τα γιατί

είχαν γεννήσει απαντήσεις

Και σιγά σιγά

σαν φωτιά που ζητά τη σπίθα

βούτηξα τα πόδια μου

στη ζωή

και προχώρησα

 

*Το τραγούδι της θλίψης

Μαρίας Χρονιάρη

 

 

 

Κλείνοντας, θα ήθελα να αιτιολογήσω την ως άνω θεώρηση, αληθώς λέγοντας πως το κριτήριο αξιολόγησης από την πλευρά μου, πάνω στην ποιητική της κ. Μαρίας Χρονιάρη, στάθηκε η ψυχικά βαθύσκια έκταση ενός γνήσιου αφηγηματικού εαυτού, της έμπνευσης αλλά και της εξαιρετικά πολυμορφικής λεκτικής παίδευσης. Η αξία της είναι αδιαμφισβήτητα μοναδική και για τους ύστερους επερχόμενους, αυτή η μικρά αλλά ηθικά δικαίως ουσιαστική θεώρηση προς το πρόσωπό της, θα πρέπει να προσεχθεί ούτως ώστε, για τον πεζό λόγο, να της χρεωθεί πως συν-προηγήθηκε ηγετικά της εποχής της, χαρακτηρίζοντας την.

 

 

Γιώργος Ν. Μανέτας

Λογοτέχνης της

Ετ. Ελλ. Λογοτεχνών

 

Κριτική σκέψη: Eva Loliou

 

Κριτική σκέψη: Eva Loliou

 

 Με μία διεισδυτικότητα στην παραμυθητική του υποκειμένου και με, ιδιαιτέρως εξαιρετικά ισόρροπο το ποιοτικό στοιχείο το οποίο πραγματεύεται, η κ. Έυα Λόλιου, ουσιαστικά μας ξεναγεί σε έναν κόσμο διαγενεακού σχήματος, με παρομοιώσεις και μεταφορές επί της μυθοπλασίας, που έχουμε πολλά χρόνια να συναντήσουμε τουλάχιστον στον ελληνικό χώρο. Ο λόγος της, συμπονετικός, ευαίσθητος και από ψυχής ανθρώπινος, με τους ήρωές της να τελούν επί των εννοιών του συναισθηματικού συμμερισμού, με έλλογο το χρέος των αξιών - εμφανώς πατερικό, χρηστό ως των εννοιών της θεολογικής άποψης, της του Χριστού αγιότητας.

 

Συγκινημένος, δεν έχω παρά να υποκλιθώ στο παρακάτω διηγηματικά πανάκριβο αυτό πετράδι καθώς και σε πλείστα άλλα παρεμφερούς θεματικής της κ. Εύας Λόλιου, που μόνον αδιάφορο δεν μ' άφησαν, μέχρις την ακροτελεύτια του εκάστου κειμένου, τελεία.

Μετά το κείμενό της θα ήθελα την προσοχή σας στο ΥΓ

 

 


 

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΒΡΟΧΗ.

 

-------------------------

 

Θα σας διηγηθώ μία ιστορία που για να είμαι ειλικρινής δεν γνωρίζω αν είναι αληθινή. Για έναν γέροντα που ζούσε στην κορυφή ενός μεγάλου σουβλερού βράχου, απ’ της γης τη μήτρα βγαλμένο, για να τραυματίζει βουλιμικά τον ουρανό.

Θυμούμαι έναν έσπερο παγωμένο που μας φώναξε η καλή γιαγιά με το μαλακό πρόσωπο, τα μεγάλα μάτια και μία μπερδεμένη κουβαρίστρα στα νύχια του Νικολή του γάτου μας. Μας έδωκε καθαρισμένα κάστανα, καθίσαμε δίπλα στα ξερόκλαδα που σπινθήριζαν δικές τους ακαταλαβίστικες ιστορίες. Στάθηκα να την ακούω δίπλα στη θαμπάδα του Χειμώνα, που λυσσομανούσε να μπει μέσα στο δωμάτιο απ’ το τρεμουλιαστό παραθύρι.

Σ' ένα δάσος, στους πρόποδες του Πηλίου υπήρχε μια ξύλινη καλύβα φτιαγμένη από κορμούς οξειών και ελάτων. Εκεί γεννήθηκε ο γέροντας μια φωτεινή αυγή. Γυάλιζε ο τέντζερες απ’ τις ακτίνες του ήλιου πάνω στη ξυλόσομπα, άχνιζε το νερό. Μια ολόλευκη πεταλούδα διαπέρασε το μισάνοιχτο παραθύρι της ξύλινης καλύβας και κάθισε στα σκέλια της μητέρας που κοιλοπονούσε. Σε λίγο ο ωκεανός της μήτρας της που μια μικρή σταγόνα ζωής την έκαμνε ολόκληρο άνθρωπο, θα ξεχύνονταν στο φως.

Ο γέροντας είδε τον ήλιο κλαίγοντας, όπως όλοι οι άνθρωποι στην κοιλάδα των βροχών. Η πεταλούδα χαρούμενη απ’ τα γεννητούρια, ανοιγόκλεινε τα φτερά της τόσο δυνατά που μαζεύτηκαν στα παραθύρια απ’ τα καλά μαντάτα όλα τα πετούμενα του δάσους. Ανάμεσα τους και οι σοφές κουκουβάγιες για να ευχηθούν στο νεογέννητο.

Μα με ένα βάφτισμα της μοίρας τόσο λυπητερό... Τούτο το δάσος είχε μια κολυμπήθρα που τον περίμενε χρόνια η καταπιόνα της... Από τότε ο άνθρωπος δε σταμάτησε να κλαίει, μερόνυχτα.. Τα δάκρυά του γέμισαν το πηγάδι που ξεχείλισε βαλτώνοντας το μικρό περιβόλι του οντά. Η μητέρα δεν άντεξε την θλίψη και πνίγηκε στα νερά του. Μεγάλωσε ολομόναχος μέσα στο δάσος. Πότιζε τα δέντρα, φούσκωνε το ποτάμι, να ξεδιψούν τα άγρια ζώα στις κοίτες του.

Ήταν ο πιο λυπημένος άνθρωπος του κόσμου.. Ο δρυμός παρέμενε σταθερός στην απληστία του θέλοντας να ρουφήξει και την τελευταία σταγόνα της ζωής του! Σαν γέρασε και έμοιαζε πια με λιωμένο σαπούνι απ’ την υγρασία, φυλλωσιές, πουλιά και άγρια ζώα έκαναν συμβούλιο. Θα έχαναν την βροχή, τα παιδιά τους θα πεινούσαν!

Η πιο σοφή κουκουβάγια θέλησε να μιλήσει. Μικρή πεταλούδα εγώ, αγαθή, χτυπούσα τα φτερά μου εναγωνίως.. «Θα τον ξαναβαφτίσουμε », είπε περιστρέφοντας τα μεγάλα της μάτια ολόγυρα στα δέντρα και το πρόσωπο της μέρεψε..

''Θα τον ονομάσουμε ο γέροντας του βράχου! Με τον πόνο του θα σουβλάει τον ουρανό για να βρέχει! ''

Η πεταλούδα κρύφτηκε πίσω απ’ τα φύλλα μιας λεβάντας, μη δουν τα μωβ δάκρυα της. Μπερδεμένη κουβαρίστρα έπεσε απ’ τα χέρια μου... Κύλησε στην χαράδρα, έτρεξε ο Νικολής να την πιάσει. Γέλασε δυνατά η γιαγιά, φοβηθήκαμε, σκορπίσαμε έξω στην βροχή. Για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω αν η γιαγιά μου ήταν καλή. Φοβούμαι πως ήταν δαύτη η κουκουβάγια.. Πίσω από εκείνα τα χοντρά γυαλιά, της έμοιαζε τόσο πολύ...

 

-------------

 

Εύα Λόλιου

 

 

ΥΓ: Για τέτοιας αξίας ακριβά πετράδια ομιλώ… Και ερωτώ: μα ποιος θα ενσκήψει από τους φιλολόγους – τεχνοκρίτες, ώστε να περισώσει τα ασυμμάζευτα, μίας ντροπής που ολοένα αρέσκεται να διογκώνεται και διαιωνίζεται σε τούτον τον άμοιρο και άνυδρο των αξιών τόπο.…

Είναι χρέος ενός λογοτέχνη να ενσκήπτει; ούτως ώστε να ενθαρρύνει αλλά και να διασώσει τα αυτονόητα; Είναι χρέος του;

Ή μήπως είναι χρέος ενός Αυτοκινητιστή; Φούρναρη, Επιχειρηματία, Παγωτατζή ή ενός Superstar Πολιτικού των ΜΜΕ; Ποιος πραγματικά επιτέλους οφείλει να προβάλλει, ώστε να διαιωνιστεί και διασωθεί ο άξιος λόγος; Ποιος θα προστατεύσει τις μέγιστες αλλά παραγκωνισμένες αυτές του λόγου σπουδαίες προσωπικότητες; Όλοι κρινόμαστε... έως ότου δεν θα μείνει τίποτα που να θυμίζει τη γλώσσα, τον πολιτισμό, την πατρίδα, την ίδια την υπόστασή μας ως άτομα και ως ελληνανθρώπους... Επιτέλους... κάποιοι... έστω και Ένας...!!

 

 

Γιώργος Ν. Μανέτας

Λογοτέχνης της

Ετ. Ελλ. Λογοτεχνών

Κριτική: «Ο γιατρός της τιμής του» του Θωμά Μοσχόπουλου Γράφει ο Αντώνης Χαριστός

 







Κριτική: «Ο γιατρός της τιμής του» του Θωμά Μοσχόπουλου / Η γυναίκα στο απόσπασμα

Γράφει ο Αντώνης Χαριστός

Ο Πέδρο Καλντερόν δε λα Μπάρκα αποτελεί έναν εκ των κορυφαίων εκπροσώπων του θεατρικού «χρυσού αιώνα» της ισπανικής πνευματικής δημιουργίας. Ακολουθεί και επεκτείνει σε νέες κατευθύνσεις το μπαρόκ έργο του Λόπε δε Βέγα. Εγκαταλείπει το τυχαίο και αυθόρμητο, για να προσδώσει ταυτότητα στην ποιητική θεατρική αναπαράσταση του φιλοσοφικού λόγου και της δραματικής προσέγγισης και ερμηνείας των γεγονότων. Επεδίωξε, στο σύνολο των δημιουργημάτων του, την υφολογική ομοιομορφία, επενδύοντας, όχι σε πλατειασμούς περιττής αξίας στη δομή του έργου, αλλά στην ουσιαστική αποκάλυψη των στιγμών εκείνων που ξεδιπλώνουν την αλήθεια των πραγμάτων. Αξιοποιεί την χρήση μεταφορών και έντονων συμβολισμών.

Στην παράσταση «Ο Γιατρός της Τιμής του», η έναρξη του έργου σηματοδοτείται απ’ την πτώση του ήρωα απ’ το άλογό του, γεγονός το οποίο συνδέεται άμεσα με την έννοια της υπονόμευσης, της έλλειψης τιμής και της αμφίβολης τροπής πορείας των διαδραματιζόμενων γεγονότων. Ο πεσιμισμός για την υπαρξιακή οπτική της ζωής είναι εμφανής στα έργα του. Το εν λόγω κενό γεφυρώνεται μέσα από την ορθολογική παρέμβαση επεξήγησης των αιτιών ή/και την καταφυγή σε υπερφυσικές δυνάμεις (βλ. Θεός).

Η σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου υποδειγματική. Ανέγνωσε με υπευθυνότητα τα όρια του έργου και της εποχής· μελέτησε τους χαρακτήρες εις βάθος και απέδωσε την ομοιομορφία των προσώπων, όπως ακριβώς ο συγγραφέας τα αποδίδει στο έργο του. Αυτού του είδους η ομοιομορφία κινήσεων, εκφράσεων και σωματικών εκφάνσεων, μέσα σε μία πλημμυρίδα εντυπωσιακών ενδυματολογικών επιλογών του Βασίλη Παπατσαρούχα, η οποία διαμορφώνει τον πρέποντα χώρο προκειμένου να εισέλθει στο ακέραιο ο παρελθόντας χρόνος στη σκηνή, δεν καταργεί την αυτενέργεια των διακριτών χαρακτηριστικών των πρωταγωνιστών. Επιλογές οι οποίες λειτουργούν πολυεπίπεδα και σε κάθε εναλλαγή σκηνής νοηματοδοτούν διαφορετικές καταστάσεις. Ίσα ίσα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Η ενιαία οπτική παρουσία «εξαναγκάζει» τον θεατή να απαντήσει στα, παντός τύπου και φύσης, ερωτήματα που η ίδια η πλοκή θέτει. Συνοπτικά, η ιστορία περιστρέφεται γύρω απ’ την τυχαία συνάντηση δύο εραστών, του Ενρίκε, αδελφού και διαδόχου του βασιλικού θρόνου Πέδρο Α΄ της Καστίλλης, και της Δόνια Μενθία, νυμφευμένη με τον επιφανή άνδρα, Δον Γκουτιέρε. Αυτή η συνάντηση θα δημιουργήσει υποψίες στον σύζυγο, για πιθανή απιστία εκ μέρους της γυναίκας. Αποφασίζει τη δολοφονία της. Ο θάνατος της Δόνια Μενθία δεν είναι δυνατό να συγκαλυφθεί. Αποκαλύπτεται και στη θέση της τιμωρίας, αποφασίζεται ο Γκουτιέρε να αποκτήσει νέα σύζυγο. Το εξιλαστήριο θύμα δεν αργεί να επιλεγεί. Αφορά περασμένη σχέση του ιδίου, την οποία αποδέχεται ως νέα σύζυγο, πάντα υπό τη Δαμόκλειο σπάθη του «ατυχούς» γεγονότος σε επανάληψη.

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος ισορροπεί επιδέξια ανάμεσα στον ιστορικό χρόνο, τις απαιτήσεις του συγγραφέα και την προσαρμογή του στον παρόντα χρόνο. Δεδομένου των δολοφονιών γυναικών που λαμβάνουν χώρα με μορφή καταιγίδας στη χώρα μας, εν έτη 2022, το συγκεκριμένο έργο, γραμμένα στα μέσα του 17ου αιώνα, μεταφέρει τα ήθη της εποχής, την αντίληψη για την θέση της γυναίκας στην κοινωνική ιεραρχία και τον ρόλο της στις σχέσεις εξουσίας που συγκροτούνται σε πατριαρχικά δεδομένα· είναι αληθινό και ζωντανό, από κάθε άποψη. Τόσο αληθινό και τόσο ζωντανό που μας υποχρεώνει να σκεφτούμε εις βάθος για τα αίτια αυτής της πορείας του ανθρώπινου είδους. Και ο σκηνοθέτης δεν αρνείται τους φιλοσοφικούς στοχασμούς που το κείμενο επιβάλει.

Απ’ την αθωότητα των ερωτικών συναισθημάτων έως την κυριαρχία έναντι της ανθρώπινης ζωής, η απόσταση λογίζεται ως αμφισβητούμενη και άκρως υποκειμενική στην ερμηνεία της. Μονάχα που το δικαίωμα στην τελευταία το έχουν οι άνδρες, όντας επικεφαλής σχέσεων ιδιοκτησίας, στις οποίες εντάσσεται και το γυναικείο φύλλο. Η γυναίκα αντικρίζεται ως προέκταση της ανδρικής τιμής. Εναλλακτική θέασης δεν αναγνωρίζεται. Είτε η απόλυτη πειθάρχηση στα κελεύσματα της κοινωνικής σύμβασης είτε θάνατος.

Η ομοιομορφία την οποία προαναφέραμε καταλήγει στην αποστασιοποίηση των πρωταγωνιστών, γεγονός που πλεονεκτεί έναντι της αυτονόμησης των ρόλων. Αυτού του είδους τα κείμενα, ενταγμένα στο νοηματικό πλαίσιο της εποχής τους, δεν επιτρέπεται να «αναγνωστούν» με μοντέρνους όρους, διότι σε αυτή την περίπτωση θα απωλέσουν το υπόβαθρο ηθικής διάπλασης του χρονικού τους ορίζοντα. Είναι εξαιρετική η σκηνοθετική γέφυρα του Θωμά Μοσχόπουλου, ο οποίος διατηρεί στην προμετωπίδα της παράστασης την εικόνα εποχής, επιτρέποντας, παράλληλα, να διαφανούν ολοκάθαρα οι σχέσεις, οι στάσεις και οι θέσεις των ανθρώπων μέσα σε αυτήν, σε άμεση αντιστοιχία με το εκάστοτε «σήμερα». Γι’ αυτό και η παράσταση διατηρεί στον θεατή αμείωτο το ενδιαφέρον, καθ’ όλη τη διάρκεια, ακριβώς επειδή πλαισιώνει τον φιλοσοφικό-υπαρξιακό χαρακτήρα της ιστορίας.

Η Αμαλία Καβάλη υπηρετεί με απαράμιλλη τέχνη τον ρόλο της Δόνια Μενθία. Μένει πιστή στην ηθική της υπόληψη, διατηρώντας στο έπακρο την συναισθηματική της εμπειρία. Με στιβαρότητα στη σκηνή και χάρη ζηλευτή, μας μεταδίδει το κλίμα της εποχής για την γυναίκα, αλλά και τις εσωτερικευμένες αντιθέσεις τις οποίες βιώνει στην μεταβολή των γεγονότων. Η ευαισθησία με την οποία προσεγγίζει την παρουσία της στα μεσαιωνικά ήθη είναι υποδειγματική.

Ο Γιώργος Παπαπαύλου υποδύεται τον Γκουτιέρε, σύζυγος της Δόνια Μεθία, και μαγεύει. Με συγκρατημένο χαρακτήρα και δεικτικές κινήσεις επί σκηνής προσδίδει ταυτότητα στον ήρωα και αποκαλύπτει με τρόπο άμεσο την ψυχοσύνθεσή του, και μαζί την ψυχολογία μιας ολάκερης εποχής. Ειδικότερα στα σημεία στα οποία αφηγείται-εξομολογείτε τις σκέψεις του, ταυτίζει τις ενέργειες που έπονται με την συγκινησιακή δέσμευση του θεατή.

Ο Μελαχρινός Βελέντζας υποδύεται τον πρώην εραστή και μετατρέπεται σε αιτία για την ενεργοποίηση της ζήλιας εκ μέρους του Γκουτιέρε. Μεστός νοημάτων ρόλος με στοχευμένη συμμετοχή και ποιότητα. Ο Στέργιος Ιωάννου, στον ρόλο του βασιλιά Δον Πέδρο, εκπροσωπεί την άβουλη κορυφή της πυραμίδας. Μία προσωπικότητα έρμαιο των αδυναμιών και των επιπόλαιων χειρισμών. Είναι ο ορισμός του δόγματος της κυριαρχίας, με πολιτικούς όρους. Με αναισθησία και εμπορική λογική προτείνει τη λύση του νέου γάμου μετά τη δολοφονία της Δόνια Μενθία.

Το Θέατρο Πόρτα πρωτοπορεί στην ανάγνωση των θεατρικών κειμένων με έργα διακριτά στο πέρασμα του χρόνου.

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

ΙΝFO: Παρασκευή 3, Σάββατο 4 (21.00) ή Κυριακή 5 Δεκεμβρίου (19.00) στο θέατρο ΠΟΡΤΑ (Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 59, Αθήνα / Τηλέφωνο: 21 0771 1333) Εισιτήρια στη viva.gr.

Πηγή:https://tetragwno.gr/.../kritiki-marika-ninoy-san-astro...

Συνέντευξη :Της Συγγραφεας, ποιητριας Λεμονιάς Γεμουρτζίδου απο την Συγγραφέα Άννα Παππά

 


Σήμερα στην σελιδα μας φιλοξενούμε μια συνέντευξη της ποιήτριας Λεμονιάς Γεμουρτζίδου απο την Κυρία Άννα Παππά...


Η Λεμονιά Γεμουρτζίδου «συνομιλεί» με την Άννα Παππά στο blog του Εκδοτικού οίκου Φυλάτος.
.
https://fylatos.com/.../%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CE%BD.../
.
1)Τι σας ώθησε στη συγγραφή και πώς επιλέξατε αυτό το θέμα;
.
Είχα έμφυτη κλίση από παιδί. Με μαγνήτιζε το ταξίδι στις σελίδες ενός βιβλίου. Έγραφα τις καλύτερες εκθέσεις στα μαθητικά μου χρόνια, όμως η συγγραφική ποιότητα αποκτάται με το διάβασμα της πεζογραφίας, της φιλοσοφίας, της ποίησης. Βαπτισμένη στα νάματα των μεγάλων δημιουργών, που ο κρατερός λόγος τους δεν φυλακίστηκε, δεν αλυσοδέθηκε, αλλά ελεύθερος και ζωντανός πνέει και εμπνέει, γίνεται ιχνηλάτης μιας ατέρμονης έκφρασης, μιας ακατάλυτης ομορφιάς σε έναν υπέρτατο συγκινησιακό άλλον κόσμο, κάποια ανύποπτη χρονική στιγμή, ένιωσα αιφνίδια μιαν ακαταμάχητη δύναμη να δίνει ερέθισμα στη σκέψη, να μυρμηγκιάζει τα δάχτυλά μου, να κινεί το νήμα της γραφής, ώστε να καταθέσω της ψυχής τα απρόσιτα, τα ανείπωτα της ψυχής να καταγράψω.
.
2)Τι ποσοστό του βιβλίου βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και σε τι ποσοστό είναι μυθοπλασία;
.
Λογοτεχνία χωρίς παραμύθι, γίνεται; Μάλλον, δεν γίνεται! Ξεπηδάει από μέσα μου η ιδέα, γυροφέρνω την ιστορία στο μυαλό μου, ελπίζω ο σπόρος να μην είναι άγονος, περιμένω να με αγγίξει η μούσα της έμπνευσης. Από την πρώτη αράδα της μυθιστορίας, φαντάζομαι την ακολουθία των λέξεων, τη συγχορδία της πρότασης, την ενορχήστρωση του κειμένου. Για εμένα η λέξη είναι το άπαν• φορές με παιδεύει, μερικές με αντικρούει, άλλες μου διαφεύγει, κάμποσες με εξουσιάζει, όμως πάντα, με μαγεύει. Με ενδιαφέρει κυρίως, αυτό που κρύβει από κάτω, η σκιά που ξεγλιστρά, ο απόηχος που δονεί, το ξαφνικό που ριγεί τον αναγνώστη, η ουσία που σε πάει κάπου αλλού. Γυρεύω αυτό που με ξεπερνά, το άπιαστο, το τέλειο, το άφατο, οπότε μοιραία, μαζί με την άδηλη κλωστή της φαντασίας εμπλέκεται και η μυθοπλασία στην πορεία της αναζήτησης, στα άπειρα δώρα του χρόνου, στην προσωπική αποκρυστάλλωση… «Ό,τι γράφουμε, συνέβη. Τίποτα δεν συνέβη, όπως το γράφουμε», έλεγε ο Γκαίτε.
.
3)Ποια από τα βιβλία που διαβάσατε σας έχουν επηρεάσει; Έχετε κάποιο πρότυπο;
.
Σαφώς και με έχουν επηρεάσει άλλοι συγγραφείς, ο καθένας με τον μοναδικό τρόπο του, φυσικά. Όλοι διετέλεσαν, ως πρότυπο, την κατάλληλη χρονική περίοδο που ρουφούσα άπληστα τη γνώση από τα γραφόμενά τους. Μελετώ από παιδί, όπως σας προανέφερα. Υπάρχει άπλετη σπουδή στην προσεκτική ανάγνωση ενός καλού βιβλίου. Πέρα από το γεγονός ότι ζεις σε έναν παράλληλο βίο μαγείας, καλλιεργείς την ψυχή σου, ανακαλύπτεις κρυφές πτυχές του εαυτού σου, οξύνεις το πνεύμα σου. Είναι ατελεύτητη η αναζήτηση στις σελίδες των βιβλίων, υπάρχει θησαυρός κρυμμένος, ανεκτίμητος, στα έργα, όλων εκείνων των δημιουργών, που αναδύθηκαν έπειτα από υπερβατικό διαλογισμό, από εμπειρία ζωής, από κατάθεση ψυχής, από γόνιμη φαντασία. Έργα που τα τολμηρά οράματά τους έμειναν αναλλοίωτα, έγιναν αθάνατα στο πέρασμα του άχρονου χρόνου, συσσωρεύονται στα βιβλία της ανθρώπινης πείρας και μεγαλώνουν τον όγκο του οικοδομήματος της γνώσης.
.
4)Από πού αντλείτε την έμπνευση για να γράφετε;
.
Υπάρχει σοφία μέσα μας. Ο ανώτερος εαυτός μας γνωρίζει τα πάντα, (διαίσθηση, προαίσθηση, ενόραση), ξέρει όλες τις απαντήσεις. Θεωρώ πως έχω μια μύχια σχέση με το ασυνείδητο, τη λογική, τη νόηση, το υποσυνείδητο. Αυτός ο πυρήνας της γνώσης με οδηγεί σε μαγευτικές ατραπούς. Κυνηγώ τα ανεπαίσθητα, ψάχνω το αδιόρατο, βιώνω το δράμα. Ραγίζω στο ανερμήνευτο κλάμα ενός παιδιού, ευγνωμονώ με το τιτίβισμα του σπουργιτιού στη βροχή, γίνομαι ένα με το στροβίλισμα του πλατανόφυλλου στον αέρα, αναρωτιέμαι για το ξεχασμένο κόκκινο μανταλάκι στο σχοινί της μπουγάδας, ριγώ στο μουρμουρητό του ζητιάνου, ανταποκρίνομαι στο χουχουνητό της κουκουβάγιας, αφουγκράζομαι την εύγλωττη σιωπή, αγαλλιάζω με το πέταγμα του αετού, βουρκώνω στη θέα ενός αδέσποτου ζώου. Με συνεπαίρνουν τα φανερά μυστικά, τα αφανέρωτα μυστικά του κόσμου ετούτου, ενώ οι αλλεπάλληλες εικόνες που άξαφνα ξεπηδούν και ξεδιπλώνονται καλειδοσκοπικά, παίζουν σημαντικό ρόλο. Επίσης, τολμώ να σας εκμυστηρευτώ πως, η σκοτεινιά με σαγηνεύει απίστευτα, με θρέφει το αυτοκαταστροφικό που κουβαλώ μέσα μου. Παραδίνομαι στα σκοτάδια μου, χαροπαλεύω με τους φόβους μου, κατατρώω τα σωθικά μου, ξορκίζω τους δράκους μου, ακούω την εσώτατη φωνή μου, καταθέτω τα εσώψυχά μου. Γυρεύω το αντίδοτο του πόνου, το άλλο φερμένο από το χτύπημα του κεραυνού στο αλλιώτικο σύμπαν που γράφοντας κτίζω.
.
https://www.facebook.com/profile.php?id=100012687018088
.
5)Σε ποια κατηγορία αναγνωστών πιστεύετε ότι θα έχετε μεγαλύτερη απήχηση;
.
Εύκολη η ερώτηση, η απάντηση δύσκολη. Αν μιλήσω ως αναγνώστρια, δεν υπάρχει για εμένα κατηγορία αναγνωστικού κοινού. Όλα εξαρτώνται από την ψυχική κατάσταση του ανθρώπου που αγαπά το διάβασμα. Πιστεύω, πως δεδομένης στιγμής, το βιβλίο επιλέγει τον αναγνώστη. Αν απαντήσω ως συγγραφέας, θα έλεγα πως πρέπει να υπάρχει διάχυτος ο λυρισμός στο κείμενο, η εκφορά του λόγου να κινεί το συναίσθημα, να γοητεύει, να προκαλεί συγκίνηση, να κάνει τον αναγνώστη να μπει στις σελίδες του, να νιώσει πως ανήκει εκεί, να προχωρά βήμα-βήμα, χωρίς ορθολογισμό, χωρίς να ξέρει που θα τον βγάλει, στο τέλος, η αλληγορία, το ονειρικό, η πραγματεία… να χάνεται, να ψάχνεται… και κάπου εκεί, πέρα από την πεζή αντίληψη πραγμάτων, να ανακαλύψει, εν μέρει, τον βαθύτερο εαυτό του…
.
6)Κατά την γνώμη σας σε τι μπορεί να μας βοηθήσει σήμερα η Λογοτεχνία;
.
Σε μια πολυδιάστατη ζωή που δεν είναι μόνο πράξη, που δεν είναι μόνο αυτό που φαίνεται, αλλά είναι και φιλοσοφία, και αυτογνωσία, και θεογνωσία, η λογοτεχνία διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο. Ανά πάσα ώρα, μας δίνει τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε τις σκέψεις, τους προβληματισμούς, τις βαθύτερες παρορμήσεις του εκάστοτε συγγραφέα που λειτούργησαν σαν κινητήριοι μοχλοί για το έργο τους, αντανακλούν το θείο μες στα γραφολογήματά τους και ξεχώρισαν ως ιερά τέρατα της τέχνης του λόγου, ανά τους αιώνες. Ο αναγνώστης δημιουργεί στενή σχέση με προσωπικότητες κάθε εποχής, διεισδύει στα μυστήρια της εσώτερης ζωής του ανθρώπου, μοιράζεται απόκρυφα όνειρα, γεύεται τη γλυκόπικρη προσωπική μάχη, ξεκλειδώνει ερμητικά μυστικά, μαθαίνει την αλήθεια ενός ολόκληρου βίου, εμπνέεται με την ελευθερία του λόγου τους, παίρνει αφύπνισης μηνύματα, διερευνά μυαλού ορίζοντες, ανοίγει ψυχής λεωφόρους και, σε μια ολόκληρη αποκαλυπτική κλίμακα αφηγηματικού μεγαλείου, ανταμείβεται θαυμαστά.
.
7)Τι σημαντικό έχετε αποκομίσει από τη συγγραφή του βιβλίου σας;
.
Η εμπειρία της συγγραφής συγκλονιστική, μυστηριακή, ασύλληπτη. Ο μαγικός τρόπος, μα και ο παραλυτικός τρόπος, να δραπετεύω από την ωμή πραγματικότητα, να σμιλεύω σπαράγματα αναμνήσεων, να ακολουθώ αχνάρια δακρύων, να ανασκαλεύω σημειωματάρια διαδρομών, να ανατριχιάζω σύγκορμη από την αχαλίνωτη περιπλάνηση του νου. Κόλαση και Παράδεισος μαζί, η άφθαρτη ζωή μες στη φθαρτή ζωή μου. Αρίφνητες νύχτες αφήνομαι στα άρρητα ρήματα της σιωπής, παραπαίω από τη βελούδινη σιωπή σε βασανιστικές σιωπές, εμπιστεύομαι το ένστικτό μου, μιλώ με το υποσυνείδητό μου, περνώ από την απόλυτη τρέλα στην τρομαχτική διαύγεια, ταλανίζομαι από λαχτάρα, από πανικό, από αγωνία, τριγυρνώ στα ηλιόλουστα αλώνια του άφρονα Βοριά, περπατώ σε αδιέξοδα δρομάκια, στέκομαι σε ριψοκίνδυνα τρίστρατα, φτάνω στην αφέγγαρη άκρια του πυρομάντη γκρεμνού, μέχρι να ολοκληρώσω το μυθιστόρημα, να κλείσω τον κύκλο, να ανοίξω τον επόμενο. Το γράψιμο είναι για εμένα, ένα ανομολόγητο εκφραστικό χρέος, μία αμίλητη δοκιμασία ψυχής, όπου με σταυρώνει η σκέψη, με σφυρηλατεί το συναίσθημα, με λυτρώνει η λέξη. Νιώθω τυχερό ανθρώπινο πλάσμα που πιάστηκα στον αόρατο ιστό αυτού του πεπρωμένου και ζω δύο ζωές πάνω στο πρόσωπο της Γης.
.
8)Ποιος είναι ο αγαπημένος σας συγγραφέας;
.
Φιλόσοφοι. Μηδενιστές. Αμφιλεγόμενοι. Θρησκευόμενοι. Ρομαντικοί. Μεταφυσικοί. Αιρετικοί. Μυστικιστές. Σκοτεινοί. Καταραμένοι… Ασύγκριτοι όλοι!!! Όλοι αγαπημένοι!!! Ξέχωρα ο καθένας με σκλάβωσε στα μάγια της γραφής του. Άλλοι με οδήγησαν στα Ηλύσια Πεδία του Πνεύματος, άλλοι με τα ταξίδεψαν στα Νησιά των Μακάρων, άλλοι με σκαρφάλωσαν στα Ουράνια, άλλοι με γκρέμισαν στα Τάρταρα, άλλοι με έκαναν να δω το μεγαλείο της Ζωής και να αναρωτηθώ για το ελάχιστο της Ύπαρξής μας. Είδα να καθρεφτίζεται η ψυχή μου στην άβυσσο που αντίκρισαν οι ίδιοι και βρήκα αθέατα περάσματα από το Σκοτάδι στο Φως στην πεμπτουσία της τέχνης τους… άλλωστε, «η ψυχή πάντα πρέπει να μένει ανοιχτή, έτοιμη να δεχτεί την εμπειρία που θα την οδηγήσει σε έκσταση», όπως είπε και η Έμιλυ Ντίκινσον.
.
Σας ευχαριστώ!
.
https://www.facebook.com/%CE%9B%CE%AD%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%86%CE%B2%CF%85%CF%83%CF%83%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B1%CF%81-116748446846840/
Συνέντευξη Λεμονιάς Γεμουρτζίδου, συγγραφέα
από την Άννα Παππά

Συνέντευξη Νόρα Ξένου Flora Tsikniadopoulou - Jose

  Η Μοναχική Αναζήτηση της Νόρα Ξένου Επιμέλεια συνέντευξης - κειμένου : Φλώρα Ζοζέ Τσικνιαδοπούλου Flora Tsikniadopoulou - Jose Σήμερα θα ...