Φωτεινή Ψιρολιόλιου: "Το ποίημα είναι το πιο μικρό κι ευέλικτο ‘όχημα’ που μπορεί να σε παρασύρει"!
Σήμερα είμαι πολύ χαρούμενη, γιατί υποδέχομαι την ποιήτρια κι εκπαιδευτικό Φωτεινή Ψιρολιόλιου σε μια συνομιλία για την ποίηση και την τέχνη. Για να δούμε όσα μοιράστηκε μαζί μου!
-Φωτεινή μου, πότε ξεκίνησες να γράφεις;
Όταν προέκυψαν οι πρώτες ανάγκες εξομολόγησης αρκετά νωρίς στην άυλη πνευματική φίλη που αποτελούσε το ημερολόγιο κι αργότερα οι πρώτες γραπτές τοποθετήσεις στα πλαίσια του σχολείου με τη μορφή εκθέσεων της εποχής μου.
-Ποιοι λογοτέχνες πιστεύεις πως καθόρισαν τον τρόπο σκέψης σου;
Στην τρυφερή ηλικία, Λουντέμης ο αγαπημένος, ο Αντώνης Σαμαράκης σημάδεψε τη νιότη μας, κορωνίδα ο Καζαντζάκης, ο Καραγάτσης αλλά και πολλοί άλλοι, πολλοί σημαντικοί. Από ποιητές αρχικά ο Σολωμός ιδιαίτερα με άγγιξε στα χρόνια του Γυμνασίου (Ελεύθεροι πολιορκημένοι) κι αργότερα όλοι οι μεγάλοι της εποχής, Ελύτης, Σικελιανός, Σεφέρης, Ρίτσος, Βρεττάκος, Ζωή Καρέλη, Αναγνωστάκης, Λειβαδίτης , Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Γώγου, για να πάμε και στους νεώτερους και τόσοι, μα τόσοι άλλοι.Είμαστε πολύ πλούσιοι και ευνοημένοι οι Έλληνες έχοντας τέτοια μεγέθη πνευματικά σε όλους τους τομείς της τέχνης, ποίηση, πεζογραφία , μουσική, φιλοσοφία, αρχαίο δράμα και κωμωδία, αναλογικά με τον πληθυσμό μας.
-Τι είδη βιβλίων σου αρέσει να διαβάζεις τα τελευταία χρόνια;
Αγαπώ πέραν της ελληνικής, την λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία , βιογραφίες και γραφές με κοινωνικό υπόβαθρο , όπου αναδεικνύονται οι αμφίδρομες σχέσεις των ανθρώπων, οι αξίες και οι δυναμικές κάθε εποχής, καθώς και αδυναμίες ή παθογένειες που αντανακλώνται στους χαρακτήρες και στις συνθήκες που καλούνται να υπηρετήσουν.
-Τι προσφέρει η ποίηση σε σένα που είσαι δημιουργός και τι πιστεύεις πως προσφέρει αυτό το λογοτεχνικό είδος στον αναγνώστη;
Αν και υπάρχει ένας μύθος για την ποίηση που εκφράζεται με το γνωστό «τι θέλει να πει ο ποιητής» υπονοώντας το δυσνόητο του περιεχομένου στα ποιητικά έργα, εν τούτοις δεν θα συμφωνήσω.Θεωρώ πως το ποίημα είναι το πιο μικρό κι ευέλικτο ‘όχημα’ που μπορεί να σε παρασύρει σε μια διαδρομή όπου έχεις την ευκαιρία και την αφορμή να δεις πράγματα, να ανακαλέσεις, συλλογιστείς, προβληματιστείς, στοχαστείς, ταυτιστείς και να νιώσεις λύτρωση , ακόμη δε και να απολαύσεις την ομορφιά της ρίμας παλιότερα και του ελεύθερου με εσωτερικό ρυθμό, στίχο. Όλα αυτά σε σύντομο αλλά ωστόσο ποιοτικό χρόνο σε θεματική με αρχή, μέση και τέλος.Η γραφή αποτελεί βαθιά ανάγκη για αφύπνιση του ασυνείδητου και απόψυξη,ενοχών, φόβων, θυμών, περιττολογιών που οδηγούνται στην έξοδο απ’ τη στιγμή που παίρνουν μορφή, με κερδισμένη τη σιγουριά και τη βεβαιότητα της ύπαρξής μας.Δίνουμε ζωή και ουσία στο φαινομενικά απραγματοποίητο, οραματιζόμαστε, τον κόσμο που επιθυμούμε, τον αναδεικνύουμε , δίνουμε την εκδοχή του εφικτού, συμφωνούμε στα κοινά του ανθρώπου και στη διαφορετικότητα της προσέγγισης και γενικά επιχειρείται με τόλμη η αποκατάσταση της κρατούσας παράνοιας με στίχο λεπίδι.Η υπερβατικότητα οφείλει να είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ποίησης, γιατί οι ποιητές είναι περίεργες οντότητες του μη συμβατού κόσμου που απέχουν από τα ορατά και απτά ισχύοντα, ενώ γιορτάζουν τη γλώσσα που εκδιώχτηκε από τα στόματά μας σε καθημερινή λειτουργία επαναφοράς.
-Υπάρχουν θέματα που σ’ έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα μέχρι τώρα;
Ενδιαφέρον για μένα έχουν θέματα τόσο καταφανή και γενικά που μας αφορούν κατά περιόδους όλους, όσο κι αυτά που απασχολούν την ανθρώπινη ψυχή σε περιοχές αφώτιστες και σιωπηλές στης αμφιλύκης τα χρώματα , που άλλοτε γίνονται όλα ήρεμα και τα αγκαλιάζει η γαλήνη , άλλοτε όμως η ενοχή των ατακτοποίητων γίνεται ο κρυφός δυνάστης μας.
- Είσαι σε μια ατελείωτη ποιητική κυοφορία ή γράφεις περιστασιακά;
Είναι θραύσματα που εκσφενδονίζονται από μια φωτογραφία, μια λέξη με ενδιαφέροντα ήχο, μια σκηνή του δρόμου, πρόσωπα στο αστικό, στα ταξίδια με λεωφορεία, με τρένα, πρόσωπα και καταστάσεις που κεντρίζουν την ευαισθησία μου, ένας υπέροχος ουρανός , μουσικοί των δρόμων, μια πρόταση διαλόγου που έπεσε στον αέρα, πρωί σε παγκάκι της Νέας Παραλίας με θέα τη νιοστή εκδοχή του Θερμαϊκού, αναστάσιμο κερί που λαμποκοπά την άνοιξη στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής στο χωριό μου, εικόνες και συμπεριφορές στη λαϊκή και ούτω καθεξής. Αλλά και αισθήματα που δονούν την κοινωνική ζωή, πιέσεις , αδράνεια, συνθήκες προβληματικές που όλοι ζούμε, μοναξιά, φόβοι, απουσία χαράς, εμπιστοσύνης, έρωτα κλπ. Στη συνέχεια το άυλο αυτό υλικό μεταπλάθεται και παίρνει τη φόρμα ποιητικού λόγου.
- Έχεις αγαπημένες ώρες που γράφεις;
Κάθε ώρα μπορεί εφόσον προϋπάρξει το ερέθισμα, μπορεί να είναι ώρα γέννησης ενός ποιήματος.
-Όταν ολοκληρώνεις κάποιο ποίημα με ποιους συνήθως το μοιράζεσαι πρώτα;
Συνήθως την πληρώνει (χαχα), η μικρή μου η κόρη όταν κάποιες φορές θέλω και ένα δεύτερο αυτί. Πολλά φυσικά αναρτώνται και σε λογαριασμούς που διατηρώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή φιλοξενούνται σε blogs και σελίδες λογοτεχνικού περιεχομένου. Ένα όχι αμελητέο δείγμα αποδοχής είναι και οι απόψεις φίλων σχολιαστών επί της ουσίας και επί του θέματος. Εκεί βλέπει κανείς και την πρόσληψη που γίνεται καθώς και την ερμηνεία απ’ τον καθένα πράγμα που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
-Είσαι ειδική παιδαγωγός.Έχεις αξιοποιήσει την ποίηση σε μαθητικές δράσεις ;
Η άτυπη εφαρμογή δημιουργικής γραφής και φιλαναγνωσίας ήταν πάντα παρούσα κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού μου έργου και οι προσκλήσεις ποιητών και άλλων συγγραφέων που το έργο τους συμβαδίζει και απευθύνεται σε ηλικίες μαθητών του Δημοτικού ήταν αγαπημένες προτεραιότητες που λάμβαναν χώρα. Με την έκδοσή της ποιητικής μου συλλογής ΑΝΙΑΤΗ ΑΝΟΙΞΗ (Σεπτέμβριος 2020), αν και θεωρητικά απευθύνεται σε ενήλικες, κλήθηκα από δασκάλες των ανώτερων τάξεων του σχολείου μου να προσεγγίσουμε μέσω σχετικών ποιημάτων της συλλογής θέματα όπως το περιβάλλον, την επικοινωνία, τα συναισθήματα. Διαβάσαμε, αναλύσαμε, αισθητικά σεβόμενοι το αισθητήριο και τις νύξεις που μας πρόσφεραν οι μικροί μαθητές. Τέλος αποθησαυρίζοντας λέξεις που τους άρεσαν δημιούργησαν καταπληκτικές ποιητικές δημιουργίες που όλοι χάρηκαν με το αποτέλεσμα και τη φαντασία. Το σίγουρο κέρδος ήταν χαρά, έμπνευση, δημιουργική πίστη στον εαυτό τους και μια δυνατή χειραψία με την ποίηση.
-Ποιο άλλο ταλέντο θα ήθελες να έχεις εκτός από την κλίση στο γράψιμο;
Αυτούς που θαυμάζω και μακαρίζω είναι οι μουσικοί.Αυτό είναι ένα ταλέντο, που πραγματικά, μου λείπει γιατί η μουσική κατά τη γνώμη μου είναι ίαμα ψυχής που αναδεικνύει συναισθήματα και ανεβάζει τα επίπεδα δόνησής μας.
-Με τι σου αρέσει να γεμίζεις τον ελεύθερο χρόνο σου εκτός από την ενασχόληση με τη λογοτεχνία;
Θα αναφερθώ σε δραστηριότητες προ καραντίνας, γιατί τώρα όλα γίνονται μέσω υπολογιστή και η καλύτερη έξοδος είναι η μετακίνηση 6!! Φοβερό;Τα Σαββατοκύριακα μου αρέσει να ασχολούμαι ιδιαίτερα με τη μαγειρική, βόλτες σε όμορφα μέρη για περπάτημα, μικρές εξορμήσεις ή ταξιδάκια Σαββατοκύριακου, συναντήσεις με φίλους, παρακολούθηση δρώμενων που αφορούν εκθέσεις, βιβλιοπαρουσιάσεις, ημερίδες επιμορφωτικές εναλλακτικών προσεγγίσεων, συναυλίες, θέατρα, μικρά μουσικά στέκια όπου οι άνθρωποι είναι πιο κοντά σε διάθεση και διάδραση, Flea Market, εκθέσεις βιβλίου, φεστιβάλς και κάθε τι όμορφο που έχει να παρουσιάσει η ανθρώπινη δραστηριότητα και φαντασία.
-Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας κάποια μελλοντικά σου σχέδια στο ταξίδι της γραφής;
Σχέδια συγκεκριμένα και προγραμματισμένα δεν υπάρχουν αλλά ευελπιστώ κλείνοντας φέτος τον επαγγελματικό μου κύκλο να έχω χρόνο να παρουσιάσω και εφόσον μας το επιτρέπουν οι συνθήκες, την πρώτη μου ατομική συλλογή ΑΝΙΑΤΗ ΑΝΟΙΞΗ(γέννημα της καραντίνας ), να διαβάσω πάρα πολλά βιβλία που έχω συγκεντρώσει, να ταξιδέψω, να συναντήσω ανθρώπους και φυσικά να οργανώσω το υλικό που υπάρχει για κάτι επόμενο.. οι καιροί είναι τόσο απρόβλεπτοι και οι ανατροπές αλυσιδωτές που η αβεβαιότητα είναι το μόνο σίγουρο. Αισιοδοξώ πως η αφύπνιση και οι πνευματικές μας αντένες θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση για να λαμβάνουν και να αποκωδικοποιούν τα μηνύματα της εποχής και του αναπροσδιορισμού μας στα νέα προτάγματα. Οι νέες τεχνολογίες πρέπει να μπουν στην υπηρεσία της διάδοσης της σκέψης του σύγχρονου ανθρώπου στην διακοινωνική όσμωση, την πνευματική του ανασυγκρότηση και τον εμπλουτισμό της συναισθηματικής του νοημοσύνης.
Πηγη:Έννεπε Μούσα
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου